Yaşlı Aylığı

 

2022 YAŞLI ve ENGELLİ AYLIKLARI

2022 Sayılı Kanun kapsamında, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik
08.06.2011 tarih ve 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü kapatılmış ve 2022 sayılı Kanuna göre yürütülen aylık işlemleri Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü eliyle yürütülmek üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına devredilmiştir. Muhtaçlık kararının alınması ve aylıkların bağlanmasına ilişkin tüm iş ve işlemler Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakıfları tarafından yerine getirilmektedir.
Kimler Yararlanabilir:
Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak kaydıyla, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlardan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen:

1. 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları,
2. 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az % 70 oranında engelli olduğu belirlenmek suretiyle başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını kanıtlamış ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları,
3. 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak % 40 ila % 69 arası engelli olduklarını kanıtlamış, 18 yaşını doldurmuş ve talebine rağmen Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olan Türk vatandaşları,
4. Nafaka bağlanan veya nafaka bağlanması mümkün olanlar ile sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanan durumunda ya da uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışan durumunda kendisine bakmakla yükümlü bir yakını bulunan engelli çocuklar hariç olmak kaydıyla; Türk vatandaşı olan, 18 yaşını tamamlamamış ve ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az % 40 oranında engelli oldukları kanıtlanmış durumundaki engelli yakınlarının bakımını fiilen yürüten Türk vatandaşları,

2022 Sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylık türlerinden yararlanabilmektedir.
Aylık Türleri:

• Yaşlı aylığı (65 Yaş ve Üzeri)
• % 40 - 69 Arası Engelli Aylığı
• % 70 ve Üzeri Engelli Aylığı
• 18 Yaş Altı Engelli Yakını Aylığı
• Silikozis Aylığı

• Yaşlı aylığı almakta iken %70 ve üzeri engelli olduklarını sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların aylıkları “% 70 ve üzeri Engelli Aylığı”na dönüştürülür. Ancak engel oranı %70’in altında olan kişilerin bu yöndeki başvurularının kabul edilmemektedir.
• 18 yaş altı engelli aylıklarında, aylığı alan kişi kim olursa olsun evli olmaları durumunda aynı hanede yaşamasalar bile hem annenin hem de babanın sosyal güvenceli olmaması gerekmektedir. Boşanma durumunda ise velinin ve aylık sahibinin sosyal güvenceli olmaması gerekmektedir.
• 18 yaşından küçük engelli yakınlarına aylık bağlanabilmesi için kanuni velisi olan anne ya da baba başvuruda bulunabilir. Boşanma durumunda velayetin verildiği kişi tarafından mahkemeden alınmış olan velayet belgesi ile başvuruda bulunulabilir. Bununla birlikte, engelli ile aynı hanede ikamet eden, fiili bakımı gerçekleştiren ve velayet belgesi bulunan herhangi bir yakını da aylığa başvuru yapabilir.
• Kişinin Yaşlı veya %40-69 Arası Engelli Aylığı alması, fiilen bakımını üstleneceği engelli yakını bulunması durumunda 18 Yaş Altı Engelli Yakını Aylığı bağlanmasına engel teşkil etmez. Ancak %70 ve üzeri Engelli Aylığı alan kişi bu aylık türüne başvuramaz.
• Kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda iaşe ve ibateleri dâhil olmak üzere sürekli bakımı yapılan veya yaptırılanlar ile 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanun kapsamında kendilerine harçlık bağlananlar (Huzurevi, Bakım Merkezi vb) aylıktan faydalanamayacaktır.
• Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde hükümlü ve tutuklu olarak bulunulması, aylığa hak kazanılmasında tek başına engel teşkil etmeyip muhtaçlık ölçütü dikkate alınmak suretiyle işlem tesis edilir. Bu kişiler başvurularını Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemindeki adresinin bulunduğu Vakfa, Veli/Vasi/Vekil/Cezaevi Yönetimi aracılığıyla ve gerekli belgelerle yapabileceklerdir.

• Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Nakit Sosyal Yardımından faydalanan vatandaşların kendisi 2022 sayılı Kanun aylığı alamaz. Hanede başvuran dışında Eşi Vefat Etmiş Yardımı alınması durumunda hane gelirinde hesaba katılır.

Başvuru:

• 2022 sayılı Kanun uyarınca bağlanan aylık başvuruları kişilerin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu Vakfa yapılır.
• Başvuruların şahsen ve yazılı olması esas olmakla birlikte, aylık başvurusunun kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından yapılması hâlinde vekâletname örneği başvuru formuna eklenir.
• Engelli aylığı başvurularında, engelli sağlık kurulu raporunun aslı ya da noter/hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti veya Sağlık Bakanlığı veri tabanından elektronik olarak paylaşılan rapor bilgileri kabul edilir. Bununla birlikte engelli sağlık kurulu raporu suretlerine Vakıf Müdürlüğünce, aslının ibraz edilmesi kaydıyla “aslı gibidir” onayı verilir.
• 18 yaş altı engelli yakını aylığı başvurularında; engelli sağlık kurulu raporunun yanında, kanuni velisinin olmadığı durumlarda atanmış vasilere ilişkin mahkemece verilmiş vesayet kararının aslı ya da noter tarafından onaylı sureti istenir. Bununla birlikte vesayet kararı suretlerine Vakıf Müdürlüğünce, aslının ibraz edilmesi kaydıyla “aslı gibidir” onayı verilir.
• Eksik belge ile yapılan başvurular kabul edilmez ve aylık başvurusu belgelerin tamamlanmasını müteakip sisteme işlenir.
• Engelli olarak başvuruda bulunan vatandaşlara ücretsiz Engelli sağlık kurulu raporu uygulamasından faydalanabilmeleri için Vakıf Müdürlüğü tarafından imzalanan sevk kâğıdı verilir.

Ödeme:

• Tüm ödemeler Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında yapılır.

• Bu ödemeler dönem ödemesinin yapılacağı ayın;
  • Hak sahibinin doğum yılının son rakamı 0 ve 5 ise 5’inde,
  • Hak sahibinin doğum yılının son rakamı 1 ve 6 ise 6’sında,
  • Hak sahibinin doğum yılının son rakamı 2 ve 7 ise 7’sinde,
  • Hak sahibinin doğum yılının son rakamı 3 ve 8 ise 8’inde,
  • Hak sahibinin doğum yılının son rakamı 4 ve 9 ise 9’unda;

başlamak üzere PTT’ye yatırılır ve herhangi bir PTT şubesinden tahsil edilebilir. Ödemeler yatırıldığı tarihten itibaren 6 ay boyunca PTT’de bekletilir ve 6 aylık bekleme süresinin bitmesini müteakip Bakanlık hesaplarına iade edilir.
Vatandaşların talebi doğrultusunda ödemeler kişilerin adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı adreslerinde gerçekleştirilebilmektedir.
Vatandaşlar tarafından zamanında çekilmediği/çekilemediği için kuruma iade edilen aylıklar, kişinin talep etmesi halinde Vakıf görevlisi tarafından “iade ekleme” menüsü kullanılarak takip eden ilk ödeme döneminde ödenir.
Aylıkların Durdurulması ve Kesilmesi:

• Yaşlılık aylığı ve özürlü aylıkları, aşağıda belirtilen hallerde geçici olarak durdurulur:

• Aylık almakta iken ikametgâhını başka Vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenlerin aylıkları geçici olarak durdurulur. Kişilerin bir yıl içinde yeni ikametgâhlarındaki ilgili Vakfa başvurmaları gerekmekte olup muhtaçlığının devam ettiğinin Mütevelli Heyeti tarafından tespiti halinde aylıkları durdurulduğu tarihten itibaren yeniden başlatılarak hak ettiği aylıklar takip eden ilk ödeme döneminde ödenir.
• Süreli raporu bulunanlar için, raporun Sağlık Bakanlığı veri tabanından temin edilemediği durumlarda, rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporunu Vakfa teslim etmeyenlerin aylıkları geçici olarak durdurulur. Rapor süresinin dolum tarihinden itibaren bir yıl içinde yeni rapor getirilmesi halinde geçici olarak durdurulmuş olan aylıklar, durdurulduğu tarihten itibaren yeniden başlatılarak takip eden ilk ödeme döneminde ödenir.

• Yaşlılık aylığı ve özürlü aylıkları, aşağıda belirtilen hallerde kesilir:

• Ölüm.
• Feragat.
• 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için özürlünün 18 yaşını doldurması.
• 18 yaş altı özürlü yakını aylığı alanlar için bakıcı ile bakılanın aynı hanede ikamet etmediğinin, aynı hanede ikamet etse dahi fiili bakımın gerçekleşmediğinin ve aylığın özürlü için kullanılmadığının tespit edilmesi.
• Türk vatandaşlığından çıkarılma, Türk vatandaşlığı muhafaza edilmeksizin yabancı memleket uyruğuna girilmesi.
• Süreli raporu bulunanlar için rapor süresi dolmasına rağmen yeni raporun bir yıl içinde Vakfa teslim edilmemesi.
• Aylık almakta iken ikametgâhını başka Vakfın görev alanına girecek şekilde değiştirenler için bir yıl içinde yeni ikametgâhlarındaki Vakfa başvurulmaması.
• Aylığın bir yıl boyunca aralıksız olarak alınmaması.
• Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde gelir elde edebilecek olması veya nafaka alabilecek olması ya da başka sebeplerle muhtaçlık halinin ortadan kalktığının tespit edilmesi.
• Engel oranı, Kanuna göre aylık bağlanması gereken oranın(%40) altına düşenlerin aylıkları engelliler için sağlık kurulu rapor tarihini takip eden dönem başından itibaren kesilir.
• Ödeme dönemleri öncesi sistem aracılığıyla yapılan merkezi sorgulamalar neticesinde aylık sahibinin sosyal güvenlik kaydı çıkması halinde aylıkları sistem tarafından feshedilir.

Bildirim Yükümlülüğü:
 Aylık almakta olanlar veya aylık sahiplerinin eş, anne, baba, vasi, kayyum, veli veya vekilleri, aylıkların kesilmesini gerektiren durumları üç ay içinde Vakfa bildirmekle yükümlüdürler.