Şartlı Gebelik Yardımı (ŞGY)
Şartlı Gebelik Yardım Programı, hak sahibi gebe kadınların gebeliğin başlangıcından, doğum da dâhil olmak üzere, lohusalığın bitişine kadarki olan süreçlerinde Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen sağlık kontrol aylarında takip ve izlemlerini düzenli olarak yaptırmaları koşuluyla, yardım almaya hak kazanılan bir şartlı nakit yardım programıdır.
Şartlı Gebelik yardımı kapsamında, Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen sağlık kontrol aylarında takip ve izlemlerini düzenli olarak yerine getiren hak sahiplerine gebelik, doğum ve lohusalık yardımları yapılmaktadır.
Bu kapsamda gebelik boyunca en fazla 9 aylık süreyle sınırlı olmak üzere, gebelik yardımı adı altında aylık 35 TL; canlı ya da ölü doğum fark etmeksizin hastanede doğum yapılması şartıyla doğum takibi ödemesi adı altında bir kereye mahsus olmak üzere 75 TL; son olarak da canlı/ölü doğum fark etmeksizin gerçekleştirilen doğumdan sonra 2 aylık lohusalık süresince, lohusalık takibi ödemesi adı altında aylık 35 TL ödeme yapılır. Hak sahibinin gebeliğinin 9 aydan daha kısa sürmesi veya düşük yapılması durumunda, yalnızca doğum tarihine veya düşük yapılan tarihe kadar ödeme yapılır. Bu yardım programı kapsamında yapılan ödemelerin aralıkları ve artış miktarları, Fon Kurulu kararıyla belirlenir.
Şartlı Gebelik Yardım Programına başvurular, resmi olarak ikamet edilen yerdeki SYDV’lere yapılır. Başvuru sırasında müracaatçılardan üzerinde T.C. kimlik numarası yazılı resmi kimlik, ehliyet veya pasaport ve BSYHBS’ de gözükmediği durumlarda kadının gebeliğini ispatlar belge dışında herhangi bir belge istenmeyecektir. Başvuru, tercihen gebe kadının kendisi veya 18 yaş üzerindeki herhangi bir yakını tarafından yapılır. Ancak, gebe kişinin 18 yaşın altında olması durumunda resmi nikâh şartı aranır.
Bu yardım programına başvurular, gebeliğin herhangi bir gününde yapılabilir. Başvuran kişiye ait sistemde bir doğum bilgisi varsa yapılan doğum “Başarılı Doğum” (BSYHBS’ deki gebelik takibi, düşük veya ölü doğum olarak gelmeyip ‘Başarılı Doğum’ şeklinde gözükenler)değilse, önceki gebelikten dolayı lohusalık takip ödemeleri alınıyor olsa bile, lohusalık takip ödemeleri Mütevelli Heyeti’nce sonlandırılarak yeni bir gebelik yardımı başvurusu yapılabilir. Ancak, yapılan doğum başarılı doğum ise, yeni bir gebelik yardım başvurusu alınabilmesi için, en son doğumun üzerinden en az 3 ay geçmiş olması şartı aranır.
Başvuru sırasında BSYHBS üzerinden yapılan SGK kontrollerinde sosyal güvencesi tespit edilenlerin yardım başvuruları Mütevelli Heyeti tarafından “Kabul Edildi” durumuna alınamaz.
Şartlı Gebelik Yardım Programı kapsamında hak sahibi olabilmek için, yardım başvurusu yapan kişinin yaşadığı hanede sosyal güvenceli herhangi bir bireyin olmaması ve ilgili hanenin muhtaç durumda olduğunun Mütevelli Heyeti kararıyla tespit edilmesi gerekir.
Şartlı gebelik sağlık yardım programından faydalanacak kadının, Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen takip ve izlem dönemlerinde sağlık kontrollerini yaptırması gerekir. Buna göre, gebe kadının yaptırması gereken sağlık takip ve izlemleri aşağıdaki gibidir;
1. izlem 14. haftaya kadar (tespit ve izlem);
2. izlem 18-24 haftalar arasında;
3. izlem 28-32 haftalar arasında;
4. izlem 36-38 haftalar arasında,
Olmak üzere, gebelik boyunca Sağlık Bakanlığı SağlıkNet sisteminde toplam 4 izlem takibidir.
Şartlı Gebelik Yardımı kapsamında gerçekleştirilmesi gereken izlem takipleri ve hak edilecek ödeme miktarları aşağıda detaylı bir şekilde anlatılmıştır.
Tablodan da anlaşılacağı üzere, gebe bir kadın için toplam dört adet izlem bulunmaktadır.
Bunlardan birincisi; gebe kadın için birinci izlem takibi ödemesinin alınabilmesi için, 1 numaralı takip bilgisinin gelmesi gerekmektedir. 1 numaralı takip bilgisi BSYBHS’ ye geldiğinde, bu izlem için dört takip tutarı kadar (4 x 35 TL= 140 TL) ödeme alınabilecektir.
İkinci izlem; gebe kadın için ikinci izlem takibi ödemesinin alınabilmesi için, 2 numaralı takip bilgisinin gelmesi gerekmektedir. 2 numaralı takip bilgisi BSYBHS’ ye geldiğinde, bu izlem için üç takip tutarı kadar (3 x 35 TL= 105 TL) ödeme alınabilecektir.
Üçüncü izlem; gebeliğin 8’inci ayının başından 8’inci ayının sonuna kadar yaptırılması gereken takiptir. Gebe bir bayan, gebeliğin 8’inci ayının başından 8’inci ayının sonuna kadar en az bir kere sağlık takibi yaptırırsa, aylık 35 TL olmak üzere, bu izlem için bir takip tutarı kadar (1 x 35 TL= 35 TL) ödeme alabilecektir.
Dördüncü izlem; gebeliğin 9’uncu ayının başından 9’uncu ayının sonuna kadar yaptırılması gereken takiptir. Gebe bir bayan, gebeliğin 9’uncu ayının başından 9’uncu ayının sonuna kadar en az bir kere sağlık takibi yaptırırsa, aylık 35 TL olmak üzere, bu izlem için bir takip tutarı kadar (1 x 35 TL= 35 TL) ödeme alabilecektir. Şartlı gebelik sağlık yardım programından bütün takiplerini düzenli ve tam olarak yaptıranlar en fazla 315 TL (9 izlem X 35 TL= 315 TL) yardım ödemesi alabilmektedirler.
Yukarıda ayrıntılı bir şekilde belirtilmiş olan sağlık izlem takibi aralıkları Sağlık Bakanlığı usul ve esasları çerçevesinde belirlenmekte olup, aralıklar üzerinde Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak değişiklikler BSYBHS’ e yansıtılır. Şartlı Gebelik Yardım Programı, hak sahibi kadının sağlık takiplerinin yapılma durumuna göre ödeme yapılan şartlı bir yardım programı olup, sistemde yardım programı için hak sahibi olmak düzenli ödeme almayı garantilemez.
Yardım Başvuru Tarihi
Şartlı gebelik yardım programının sistemde görünen başvuru tarihi, SYDV çalışanları tarafından BSYBHS’ de başvuru tarihi kısmına girilen tarih ne olursa olsun, Mütevelli Heyeti tarafından onaylanan başvuru tarihidir. Vakfa bu kapsamda yapılan başvurular Mütevelli Heyeti tarafından, Mütevelli Heyeti toplantı tarihinden en fazla 1 ay geriye dönük tarih ile onaylanabilir.
Başvuru tarihinin Mütevelli Heyeti tarafından kaç gün geriye dönük olarak girilebileceği Genel Müdürlük yetkisindedir.
Ödeme Hesaplama Başlangıç Tarihi (Yardım Başlangıç Tarihi)
Şartlı gebelik yardım programında, BSYBHS’ de başvurulan tarihin içinde bulunduğu aydan itibaren Sağlık Net takipleri oluşturulduğundan, yardımı “Kabul Edildi” konumuna alınanlara, SYDV tarafından BSYBHS’ de ilgili SYDV’ ye müracaatta bulunulan tarih kısmına girilen tarihin içinde bulunduğu aydan itibaren ödeme hesaplanır.
Sistemde yeni hak sahibi olan kişilere ilk ödemeleri, sistemdeki kabul edilme tarihinin mevcut döneme ait ödeme hesaplama işlemleri başlangıç tarihinden önce olması kaydıyla, yalnızca tamamlanmış takipler için takip eden ilk ödeme döneminde yapılır. Ancak, ödemeler, Genel Müdürlük tarafından belirlenecek aralıklarda geriye dönük hesaplanabilir. Genel Müdürlük tarafından belirlenecek tarih aralıklarına göre geriye dönük hesaplanmayan takip ayları için şartlar yerine getirilmiş olsa da hak sahipleri herhangi bir talepte bulunamaz
Ödeme hesaplama aralıkları ve geriye dönük hesaplanacak takip ayları konusundaki değişiklikler Genel Müdürlük yetkisindedir.
Yardımın Feshedilmesi, Durdurulması ve Yeniden Başlatılması
Şartlı gebelik yardım programı kapsamında Vakıfları tarafından hanenin muhtaçlık durumunun ortadan kalktığı durumunun sosyal inceleme raporu ile yerinde tespit edilmesi halinde yardımın Mütevelli Heyeti tarafından feshedilmesi gerekmektedir. Bunun dışında Mütevelli Heyeti tarafından tespit edilmese de;
Hak sahibi kadının vefatı,
Yardımı alan kişinin (ödeme yapılan kişinin) ikametini ilgili SYDV dışına taşıması, (1 ay içerisinde yeni vakfa başvuru yapılıp, başvuru kabul edilirse, ödeme kaldığı yerden devam eder),
Durumlarının herhangi birisi merkezi sorgulamalar neticesinde tespit edilirse ilgili yardım, Mütevelli Heyeti kararı aranmaksızın, BSYBHS tarafından otomatik olarak feshedilir.
BSYBHS tarafından otomatik olarak feshedilenlerin ilgili durumları ortadan kalksa dahi, yardımları BSYHBS tarafından otomatik olarak tekrar verilmeye devam edilmez. Bu kişilerin şartlı gebelik yardım programına tekrar başvuru yapması ve başvuru süreçlerinin baştan başlatılması gerekmektedir. Bu durumların dışında ayrıca;
Doğum takibi BSYBHS’ ye girilmemişse, gebelik başlangıç tarihinden itibaren 52 haftalık sürenin geçmesi,
Doğum takibi BSYBHS’ ye girilmişse, doğum tarihinden itibaren 3 ay geçmiş olması,
Durumlarının herhangi birisi merkezi sorgulamalar neticesinde tespit edilirse ilgili yardım, Mütevelli Heyeti kararı aranmaksızın, BSYBHS tarafından otomatik olarak “tamamlandı” konumuna alınır. Yardımları BSYHBS tarafından otomatik olarak tekrar başlatılmaz. Ayrıca;
Hak sahibinin kendisinin sosyal güvenceli olduğu,
Hak sahibinin içinde yaşadığı hanedeki herhangi birisinin sosyal güvenceli olduğu, durumlarının herhangi birisi merkezi sorgulamalar neticesinde tespit edilirse ilgili yardım, Mütevelli Heyeti kararı aranmaksızın, BSYBHS tarafından otomatikman geçici olarak durdurulur.
Yapılan merkezi sorgulamalar neticesinde yardımı kesen 5’inci ve 6’ncı durumların (sosyal güvence durumu) ortadan kalktığının bir yıl içerisinde tekrar tespit edilmesi halinde, yardımı bu geçen süre içerisinde herhangi bir sebepten dolayı Mütevelli Heyeti tarafından feshedilmemiş olan hak sahiplerine, yeni bir başvuruya gerek duyulmaksızın, yardımları tekrar verilmeye devam edilir.
Bu durumların (sosyal güvence durumu) ortadan kalktığının 1 yıl ve sonrasında tespit edilmesi halinde ise, yardım otomatik olarak tekrar başlatılmaz. Bu kişilerin ŞEY programına tekrar başvuru yapmaları gerekmektedir. Ayrıca, kesilen süreye ilişkin geriye dönük herhangi bir ödeme her iki durumda da hesaplanmaz.
3’üncü durum kapsamında canlı ya da ölü doğumunu hastanede gerçekleştirdiği tespit edilen hak sahibi kadınlar BSYBHS tarafından, yeni bir başvuruya gerek duyulmaksızın, otomatik olarak, ilgili takiplerinin girilmesi durumunda önce şartlı doğum takip ödemesi, ardından da şartlı lohusalık takip ödemesi alabilir.
Yardımı sona erdiren nedenlerden herhangi birisiyle yardımı durdurulanlara (2. madde hariç) veya yardımı belli bir süre kesilenlere, yardım programının yeniden başlatılması halinde, geriye dönük herhangi ödeme kesinlikle yapılmayacak olup, geriye dönük ödemelere ilişkin hak da talep edilemeyecektir. Bu konu ile ilgili başvuran kişiden, başvurusu sırasında imzalatılan ŞESY sözleşmesi ile taahhüt alınmıştır.
D. Şartlı Doğum Takibi Ödemesi
Şartlı doğum takibi ödemesi, gebelik yardımlarının bir alt programı olup, gebe kadınların, doğumlarını hastanede gerçekleştirmeleri koşuluyla, tek sefere mahsus nakit yardım verilen şartlı bir ödemedir.
Bu yardımda, gebe kadınlara doğumlarını hastanede gerçekleştirmeleri şartıyla, canlı ya da ölü doğum fark etmeksizin, bir kereye mahsus olmak üzere 75 TL ödeme yapılır. Bu yardım kapsamında yapılan ödemelerin aralıkları ve artış miktarları Fon Kurulu kararıyla belirlenir.
Bu yardımdan faydalanmak isteyen kişinin şartlı gebelik yardımları kapsamında başvurusunun alınması gerekmektedir. Başvuru sırasında müracaatçılardan üzerinde T.C. kimlik numarası yazılı resmi kimlik, ehliyet veya pasaport ve BSYHBS’ de görünmediği durumlarda doğumun hastanede gerçekleştirildiğine dair resmi bir belge dışında herhangi bir belge istenmez.
Daha önce şartlı gebelik yardımından faydalanmamış veya yardım programına ilk defa başvuracak kişiler doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren 1 aylık süre içinde, resmi olarak ikamet edilen yerdeki SYDV’ ye başvurur. Başvuru, tercihen doğum yapan kadının kendisi veya 18 yaş üzerindeki herhangi bir yakını tarafından yapılır. Ancak, doğum yapan kişinin 18 yaşın altında olması durumunda resmi nikâh şartı aranır ve bu kişiye de şartlı doğum yardımı yapılır.
Şartlı gebelik yardımında hak sahibi olan kişilerin ise, şartlı doğum takibi ödemesi hak sahibi olabilmeleri için ayrıca bir başvuru yapmayacaklardır. Başvuru şartları ile ilgili diğer hususlar şartlı gebelik yardım programıyla aynıdır.
Yararlanma Şartları
Bu yardımdan yararlanmak için, canlı veya ölü doğum olması fark etmeksizin doğumun hastanede gerçekleşmiş olması ve doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde ilgili SYDV’ ye başvuru yapılmış olması gerekmektedir.
Yararlanma şartları ile ilgili diğer hususlar şartlı gebelik yardım programıyla aynıdır.